Tarımda suyu azaltan ve çiftçinin gelirini artıran bilimsel çalışma ortaya çıkarıldı

DENÄ°ZLÄ°’de, Pamukkale Ãœniversitesi (PAÃœ) Ä°nÅŸaat MühendisliÄŸi Hidrolik Anabilim Dalı Öğretim Ãœyesi Prof. Dr. Halil Karahan’ın danışmanlığında, ‘Sürdürülebilir Su Yönetimi İçin Optimum Bitki Deseninin Sezgisel Algoritmalarla Belirlenmesi’ isimli tez çalışmasında, yapay zeka teknikleri kullanılarak, tarımsal su kullanımını ve ekili alan miktarını azaltan, buna karşılık çiftçilerin tarımsal gelirini yüzde 200’lerin üzerinde artırabilen bilimsel model geliÅŸtirildi.PAÃœ Ä°nÅŸaat MühendisliÄŸi Hidrolik Anabilim Dalı Öğretim Ãœyesi Prof. Dr. Halil Karahan, 2 yıl önce tarım alanlarındaki su tüketimini azaltmak ve çiftçinin ürün gelirlerini artırmak amacıyla bilimsel bir çalışma baÅŸlattı. Prof. Dr. Karahan’ın danışmanlığında, ‘Sürdürülebilir Su Yönetimi İçin Optimum Bitki Deseninin Sezgisel Algoritmalarla Belirlenmesi’ konulu tez çalışmasıyla tarım alanlarında, yapay zeka teknikleri kullanılarak, tarımsal su kullanımını ve ekili alan miktarını azaltan, buna karşılık brüt tarımsal geliri, önemli oranlarda artırabilen bir ‘simülasyon- optimizasyon’ modeli geliÅŸtirildi. Bilgisayarda geliÅŸtirilen modelde; sulama bölgesine ait yağış, sıcaklık, güneÅŸlenme süresi gibi iklim verileri, su sızması, buharlaÅŸma, su tutma gibi toprak özellikleri, iklime uygun olarak bölgede yetiÅŸebilecek potansiyel bitki türleri, bitki türlerine göre birim alandan elde edilebilecek gelir gibi veriler girdi olarak kullanıldı.9 YILDA TOPLANAN VERÄ°LER DÄ°JÄ°TAL ORTAMA AKTARILDIGeliÅŸtirilen modelin performansı, Türkiye’de yağışın en az olduÄŸu, buna karşılık sulama oranının ülke ortalamasından çok yüksek olduÄŸu ve gerekli suyun ağırlıklı olarak pompayla karşılandığı Konya’nın Çumra ilçesinde teorik olarak test edildi. Çumra’nın sulama, iklimi ve yetiÅŸen ürünler gibi 9 yıllık tüm verileri dijital ortama aktarıldı. Çumra için uygulanan 6 farklı senaryo halinde bölgeye en uygun bitki desenleri ve ekim oranları belirlendi. Prof. Dr. Karahan’ın yaptığı inceleme sonrası bölgede aynı miktar veya daha az su kullanılmak suretiyle brüt gelirde yüzde 200’lere kadar ulaÅŸan, birim alan başına en az su kullanan bitki türleri için çok daha yüksek brüt gelir elde etmenin mümkün olduÄŸu gösterildi.Prof. Dr. Halil Karahan, su tüketimini azaltan ve çiftçinin gelirini artıran modelin Türkiye genelinde uygulanabileceÄŸini belirterek, ‘Su kaynaklarında nitelik ve nicelik açısından önemli deÄŸiÅŸimler yaÅŸanmaktadır. Ãœlkemizde kullanılan suyun yüzde 70- 80’lik bölümünü tarımsal faaliyetler oluÅŸturmaktadır. Yaygın olarak kullanılan ‘salma sulama’ veya ‘vahÅŸi sulama’ olarak adlandırılan sulama sistemlerinin sona ermesi, bunun yerine ‘damlama’ ve ‘yaÄŸmurlama’ sistemlerinin teÅŸvik edilmesi ve sulamada kullanılan suyun verimliliÄŸinin artırılması ve dolayısıyla su kullanımının azaltılması gerekmektedir. Bu iÅŸlem yapılırken, geçimini tarımsal faaliyetlerden karşılayan nüfusun yaÅŸam koÅŸullarının iyileÅŸtirilmesi ve artan nüfusun gıda ihtiyacının ve güvenirliÄŸinin de saÄŸlanması gerekmektedir’ dedi.’GERÇEK VERÄ°LERLE ÇALIÅžTIK’Çalışmanın bilimsel bir araÅŸtırmayla ortaya çıktığını ifade eden Prof. Dr. Karahan, ‘GeliÅŸtirdiÄŸimiz modele, bölgenin iklim özellikleri, ürün çeÅŸitlilikleri, gelirleri, toprak analizi ve sulama gibi verilerini giriyoruz. Gerçek verilerle çalıştık. Bölgede tahıllar, ÅŸeker pancarı, lahana, havuç, patates gibi ürünler yetiÅŸiyor. Elimizdeki geçmiÅŸ verileri girerek yapay zekayla modeli çalıştırdığımız zaman, normalde bölgede ekim oranı düşük olan lahananın aslında geliri en çok olan, suyu en az tüketen ve bölge için en uygun ürün olduÄŸu ortaya çıkıyor. Modelin uygulaması için planlama ve çitçi eÄŸitimleriyle yapılması gerekiyor’ diye konuÅŸtu.

Bir önceki yazımız olan Göztepe, ikinci devreye Denizli'de başlayacak başlıklı makalemizde Denizli, Denizlispor ve Göztepe hakkında bilgiler verilmektedir.